همایش مشروطیت: بنیاد میراث پاسارگاد
افشین بابازاده: شاعر و فعال فرهنگی
پرسش بنیاد میراث پاسارگاد: تاثیر شعرو ادبیات بر جنبش مشروطه خواهی ایران
ادبیات و‌بویژه شعر در انقلاب مشروطه نقش بسزایی داشت . در واقع انقلاب مشروطه زمینه خروج از بحرانی که شعر هزار ساله ما را در سینه نگه داشته بود را ایجاد کرده بود. بحران زبانی سخت و پر از ابهامات و إشارات عرفانی و مذهبی . زبانی کاملا کد بندی شده و دشوار. شعر بویژه در انقلاب مشروطه با سادگی و به روز بودن در انتخاب سوژه ، چه در طنز و یا غزل مردم کوچه و بازار و انقلابی را درگیر خود کرده بود. زبان شعر تازه در انقلاب مشروطه پیام آور آرمان ها و خواسته های مردم شده بود. ادبیات سیاسی بویژه در مجله های سیاسی هر چه بیشتربه زبان مردم نزدیکتر می شد و مسائل سیاسی را در سادگی ی که پیش از این وجود نداشت را برای ارتباط با توده مردم امکان پذیر کرده بود . شاعران و نویسندگان دوره مشروطه با نقد استبداد و فساد حاکم، تلاش کردند تا فساد و ناکارآمدی نظام قاجار را به تصویر بکشند. این نقدها به‌ویژه در قالب طنز و هجو، تاثیر بسزایی در ایجاد نارضایتی عمومی و تشویق به مقاومت داشت. از جمله شاعران برجسته این دوره می‌توان به عارف قزوینی ،ایرج میرزا ، بهار،عشقی و فرخی اشاره کرد. یکی دیگر ازویژگیهای ادبیات در دوران مشروطه ترویج و تشویق مردم به آموزش بود. و ترجمه آثار نویسندگان آزادی خواه و انسان دوست چون ویکتو هگو و‌بسیا ی دیگر مردم را با جهانی دیگر آشنا می کرد که برای بیان خواسته های آزادی خواهانه شان ابزار تازه ای بود.
روزنامه‌ها و مجلات، بسیار تاثیر گذار بودند برای انتقال افکار و ایده‌های انقلابی . نشریاتی چون “صور اسرافیل”، “حبل المتین” و “ایران نو” به عنوان رسانه‌های مهم دوره مشروطه، توانستند با انتشار مقالات و نوشته‌های انتقادی، به بیداری و آگاهی‌بخشی مردم کمک کنند.
در دوران مشروطه، علاوه بر روزنامه‌های سیاسی و اجتماعی، روزنامه‌های ادبی نیز نقش مهمی در ترویج فرهنگ و ادبیات نوین ایفا کردند. این نشریات با انتشار اشعار، مقالات و نقدهای ادبی، به توسعه و تحول ادبیات فارسی کمک کردند. برخی از مهم‌ترین روزنامه‌های ادبی دوران مشروطه عبارتند از: بهار با مدیریت ملک الشعرای بهار. بهار با انتشار مقالات ادبی ، معرفی ادبیات نوین و نقد اجتماعی خوانند را با مسایل نوینی آشنا می کرد. مجله دانش با مدیریت یحیی دولت آبادی . ادبیات با مدیریت محمد علی خان تربیت . چهره نما با مدیریت عبدالله موستوفی . راهنما با مدیریت حسن تقی زاده ، نوبهار با مدیریت میرزا ده عشقی . کانون با مدیریت محمد ضیا هشترودی و ارمغان با مدیریت وحید دستگردی . همه این مجلات ادبی شعر و نقد نو از ادبیات را منتشر می کردند. و یا آثار ادبی و شعر شاعران جهان را ترجمه می کردند. ادبیات مشروطه، نه تنها به عنوان یک ابزار فرهنگی، بلکه به عنوان یکی از عوامل مهم تغییرات اجتماعی و سیاسی در تاریخ معاصر ایران به شمار می‌رود که محققین تا هم اکنون در مورد آن تحقیق و مطالعه می کنند.
بنیاد میراث پاسارگاد