ایرانیان هیچ سهمی از «تنوع فرهنگی در غذا«ندارند – شمیم

شمیم از تهران ـ همراه بنیاد میراث پاسارگاد

آقای رحیمی خوش کیش استاد گردشگری اخیر توصیه کرده اند که بهتر است :«کشور ما با توجه به تنوع در غذا و نوشیدنی می‌تواند به یکی از مقاصد و برندهای مهم صنعت غذا و نوشیدنی تبدیل شود که این موضوع خود می‌تواند تاثیر بسزایی بر روند جهشی رشد ورود گردشگران به ایران داشته باشد. همچنین نقش مهمی در ایجاد اشتغال کارآفرینی و صادرات محصولات غذایی در کشورمان ایفا کند.»*

آقای رحیمی خوش به نکته ی بسیار جالبی اشاره کرده اند که حاصل چهل و چهار سال زندگی ایرانیان پشت دروازه های آهنین است. اما ایشان گویا توجه ندارند که مشکل ما بی توجهی و ناکارآمدی کل وزارات میراث فرهنگی و تاریخی در همه ی امور است. آنها فقط بلد هستند که در ارتباط یا مسایل مذهبی با کشورهای دیگر تبادل نظر کنند و یا حتی به آنها التماس کنند که (فرضا افطاری) را با هم به ثبت ملی برسانند. مسایل دیگر برایشان اهمیتی ندارد

درحالی که کشور های همسایه ایران ،از ترکیه تا حتی افغانستان ،غذاهای خود را به عنوان تنوع فرهنگی صادر کرده و غذاهای ترکی به جزو غیر قابل تفکیک سفره غربیان تبدیل شده اند ، ایرانیان هنوز هیچ سهمی در این بازار ندارند.

فرهنگ غذا شبیه منایع زیر زمینی اشتراکیست، کشور های همسایه غالبا فرهنگ خوراکی مشابه دارند و زمانی که خوراکی خاصی با برند کشور خاصی در ذهن ها حک میشود ،تغییر دادن ان بسیار دشوار است . از نمونه های مشهور آن میتوان به خوراکی های بیزانسی یونانی اشاره کرد که امروزه با نام ترکیه شناخته میشوند ،از جمله قهوه ترک . یونان سالهاست که با این معضل دست به گریبان است و برای تغییر این ذهنیت مبارزه میکند. درحالی که یونانیان برای فرهنگ خود مبارزه میکنند ، کباب که واژه فارسیست به عنوان غذای ترکی و عربی جا افتاده و ما هیچ ! ما نگاه !

شاید در نگاه اول تصور بر این باشد که وظیفه ایرانیان خارج از کشور ، معرفی خوراکی های ایرانیست. این دیدگاه سطحی گرایانه و ناشی از اندیشه همیشگی “مردم مقصرند ” جمهوری اسلامیست. نبود گردشگری خارجی همه ترین دلیل شکست ایرانیان در این حوزه است. در نبود گردشگر ،ایرانیان سلیقه مخاطبان خارجی را نمیدانند و از هماهنگ کردن خوراکی های ایرانی با سلیقه مخاطب خارجی ناتوانند. به علاوه بحث غدا با تجربه ارتباط تنگاتنگ دارد ، فقط طعم غذا نیست که آن را منحصر به فرد میکند ،حال خوش و خاطرات خوب هنگام صرف غذا ، سبب میشود که آن خوراکی را دوباره هوس کنیم و اولین مشتریان بیزنس ها در کشور مبدا ،گردشگریست که پس از سفری خوش دوباره هوس آن خوراکی را کرده و میخواهد خاطرات خوش را زنده کند. بدون چنین تجربه ای ، معرفی غذا در محیطی غریبه بسیار دشوار است.

به علاوه ، عملکرد اشتباه حکومت در این سال ها کشور را در شرایط تحریم های سنگین قرار داده است. در چنین شرایطی ،امکان واردات برندهای ایرانی در کشورهای دیگرعملا صفر است ،بگذریم که گه گاهی از موادی غیر قانونی تاجری موفق به این کار میشود. نام نامی ایران نیز لکه دار شده ، نامی که روزگاری نماد فرهنگ و هنر در بالاترین سطوح بود ، امروز فقط یاد آورد جنگ است و ترور.

اما مهم ترین علت ،نبود برنامه ریزی دولتیست.مثلا نبود رستوران های ایرانی زنجیره ای و توانمند که دومین اثر مستقیم تحریم هاست. شرکتی که در ایران پا بگیرد و سپس شروع به گسترش شعبه ها در کشور های دیگر کند. این گونه کسب و کارها در اشل بزرگ و بین المللی به درجه بالایی از حمایت دولتی و سرمایه گذاری خصوصی نیاز دارند که حکومت ایران نه میخواهد و نه میتواند آن را تامین کند. تمام رستواران های ایرانی در خارج ، با بودجه اندک اشخاص حقیقی راه اندازی شده و اداره میشوند و دولت ایران مطلقا هیچ برنانه ای در این راستا ندارد. این سطح از سرمایه گذاری ،نیازمند سرمایه گذار توانمند خارجی یا بخش خصوصی توانمند داخلیست که به مدد جمهوری اسلامی هیچ کدام وجود ندارد.

به صورت خلاصه ،ایرانیان در سرتاسر جهان ناچارند بنشینند و ببینند که کباب به نام غذای ترکی و عربی ، لواش به عنوان نانی ارمنی ، پلو مرصع به نام افغانستان و … یک به یک برند میشوند و ما هیچ ، ما نگاه !!!!

*https://www.isna.ir/news/1402080704906/%D8%A2%DB%8C%D8%A7-%D8%B5%D9%86%D8%B9%D8%AA-%D8%BA%D8%B0%D8%A7-%D9%88-%D9%86%D9%88%D8%B4%DB%8C%D8%AF%D9%86%DB%8C-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D8%AF%D8%B1-%D8%B3%D8%B7%D8%AD-%D8%A8%DB%8C%D9%86-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%84%D9%84-%D9%85%D8%BA%D9%81%D9%88%D9%84-%D9%85%D8%A7%D9%86%D8%AF%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA

بنیاد میراث پاسارگاد