سالروز تولد مهستی گنجوی
منیژه مهستی شاعر ایرانی (۲۲ اردیبهشت ۴۶۸- ۲۵ خرداد ۵۳۹ ) و همدوره با غزنویان می باشد. او در گنجه (که در زمان او از شهرهای ایران بود) بدنیا آمده است.
نام اصلی او منیژه بود و لقب «مه ستی» به معنای «بانوی بزرگ» را سلطان سنجر به او داده بود. او زنی آزاده و از اندیشمندان زمانه خود بود. در جلسات گفتگو و شعرخوانی سلطان شرکت می کرد و گفته می شود که چنگ و عود و تار را نیز با مهارت می نواخت.
مهستی پارسی زبان و پایه گذار مکتب «شهرآشوب» شناخته می شود. همچنین بزرگترین رباعی سرا، پس از عمر خیام.
متاسفانه قدر و منزلت مهستی (به عنوان زنی اندیشمند و شاعری فارسی زبان و بلندپایه که سال ها از رمانه خود جلوتر بود) در ایران و به ویژه در حال حاضر شناخته نشده. تعجبی هم نیست زیرا برخی از شعرهای مهستی به عنوان یک زن، آنقدر امروزی ست که هیچ تفاوتی با زنان و مردان شاعری ندارد که در این زمانه صدایشان را علیه واپسگرایی، تعصب و زن ستیزی بلند کرده اند.
در عوض در جمهوری آذربایجان قدر او را خوب می دانند، آنها حتی مدعی اند مهستی آذربایجانی است. شعرهای او را از زبان فارسی به ترکی ترجمه کرده اند و به ویژه در سال های اخیر برای شناسندن او تلاش زیادی کرده اند. آنها در نهصدمین سالروز تولد مهستی که با کمک یونسکو برگزار می شد توانستد او را شاعری آذربایجانی معرفی کنند و البته حکومت اسلامی هم از خدا خواسته، صدایش در نیامد .
بنیاد میراث پاسارگاد
دهم می ۲۰۲۵
انتشار تمبر به مناسبت نهصدمین سال مهستی در جمهوری آذربایجان
مرکز مهستی گنجوی در گنجه،جمهوری آذربایجان
برخی از رباعیات مهستی:
گیسو به سر زلف تو در خواهم بست
تا بنشینی چو دوش نگریزی مست
پیش از مستی هر آنچم اندر دل هست
می گویم تا باز نگویی شد مست
ما را به دم پیر نگه نتوان داشت
در حجرهٔ دلگیر نگه نتوان داشت
آن را که سر زلف چو زنجیر بود
در خانه به زنجیر نگه نتوان داشت
در عالم عشق تا دلم سلطان گشت
آزاد ز کفر و فارغ از ایمان گشت
اندر ره خود مشکل خود خود دیدم
از خود چو برون شدم رهم آسان گشت
شوی زن نوجوان اگر پیر بود
تا پیر شود همیشه دلگیر بود
آری مثل است این که گویند زنان
در پهلوی زن تیر به از پیر بود
بنیاد میراث پاسارگاد