گفتگوی بنیاد میراث پاسارگاد با آقای بيژن خلیلی، ناشری که برای اولین بار در آمریکا کتاب های کسروی را منتشر کرد
بنیاد میراث پاسارگاد: اقای خلیلی گرامی شما به عنوان ناشری که از همان سال های اول کتاب های ممنوعه در ایران را منتشر کرده اید ممکن است بگویید که اولین کتاب های کسروی را چه زمانی باز نشر دادید؟
بيژن خلیلی: با تاسیس شرکت کتاب در یازدهم ژانویه ۱۹۸۱ ، در همان زمان نیز نخستین کتابفروشی ایرانی در آمریکا نیز تاسیس شد. برای مقابله با محصولات فرهنگی تبلیغاتی جمهوری اسلامی. در همان نوروز ۱۹۸۱ نخستین تقویم ایرانی که اثری از وجود پروپاگاندای رژیم در آن نبود به وسیله ی شرکت کتاب منتشر شد و با تیراژ ۵۰۰۰ جلد چاپ و به رایگان در میان توده ایرانیان پخش گشت.
از آن پس،شرکت کتاب به انتشار کتابهایی که در ایران ممنوع بودند، مبادرت کرد که نخستین آنها کتابهای ممنوعه کسروی بودند که عبارت اند از سه جلد کتاب شیعیگری ( بخوانید و داوری کنید) – بهایی گری و صوفیگری ، ۲۳ سال علی دشتی، حاشیه ای بر ۲۳ سال از سلطان حسین سنندجی و دیوان ایرج میرزا به تصحیح دکتر محمد جعفر محجوب .
بنیاد میراث پاسارگاد: استقبال از این کتاب ها در همان زمان به چه صورتی بود؟
بيژن خلیلی: استقبال از این کتابهای ممنوعه بی نظیر بود که سبب شد شرکت کتاب یک بخش ویژه در کتابفروشی به نام «کتابهای ممنوعه» The Forbidden Books بوجود آورد.
بنیاد میراث پاسارگاد: چه زمانی کتاب شیعه گری کسروی را با حاشیه نویسی های آقای محمد امینی منتشر کردید؟
بيژن خلیلی: این کتاب در سال ۲۰۱۱ منتشر شد
بنیاد میراث پاسارگاد: تا آنجایی که ما می دانیم شما اولین و تنها ناشر این کتاب و دو کتاب دیگر آقای امینی بودید. چرا این کتاب را برای انتشار اتنخاب کردید
بيژن خلیلی: هم چنان که می دانیم سه کتاب یاد شده زنده یاد کسروی برای مدتها یعنی از زمان به قتل رسیدن او غیر قابل چاپ و انتشار از سوی دولت‌ها اعلام شده بود و هم چنین ناشران نیز به دلیل ترس از روحانیت شیعه و قداره کشانی که در خدمت این طبقه روحانی قرار داشتند جرات انتشار آنها را نداشتند. در دوران حکومت استبداد مذهبی ، سیاست سانسور دستگاه هیچ کتابی را که به نوعی به چون و چرایی از اسلام می پردازد را بر نمی تابد بنابراین انتشار کتابهای زنده یاد کسروی از اهمیت ویژه ای در خارج ایران برخوردار بود و باید توجه داشته باشیم که روح الله خمینی کتاب کشف الاسرار خود را در رد آرای کسروی نگاشته بود. از سوی دیگر‌با توجه به این که از زمان انتشار کتابهای او بیش از ۵۰ سال گذشته بود بازبینی و ویرایش و توضیح بر مطالب کتاب امری قطعی و بسیار ضروری به نظر می رسید به همین دلیل آقای محمد امینی، هم به عنوان کسروی شناس و هم مورخ و هم به عنوان مدیر سابق انتشارات ایران زمین با همکاری شرکت کتاب و سرمایه گذاری مادی و معنوی این مهم را به انجام رساندند
بنیاد میراث پاسارگاد: به نظر شما این کتاب ها چه تفاوت هایی با کتاب های اصلی داشتند؟
بيژن خلیلی: البته در اصل کتابها هیچ تغییری داده نشد ولی تفاوت‌ها به شرح زیر است:
۱-حروفچینی جدید و مدرن
۲-حواشی بر هر مطلبی که نیاز به توضیح برای خواننده امروزی لازم بود.
۳-شناسایی نام های افرادی که در کتابهای زنده یاد کسروی بدون هیچ‌توضیحی ذکر شده بودند
بنیاد میراث پاسارگاد: آیا این کتاب های حاشیه نویسی شده مورد استقبال قرار گرفت؟
بيژن خلیلی: البته بسیار مورد استقبال قرار گرفتند
بنیاد میراث پاسارگاد: آیا تیراژ کتاب های کسروی به نسبت کتاب های پرفروش دیگری که شما منتشر کردید چند درصد بالاتر یا پایین تر بود
بيژن خلیلی: البته که تیراژ این کتابها بیش از هر کتاب کلاسیک دیگری بوده است
بنیاد میراث پاسارگاد