حجت مرادخانی، مدرس دانشگاه و کنشگر میراث فرهنگی
چندین سال است که بسیاری از کارشناسان دلسوز میراث فرهنگی و تاریخی هشدار داده اند که شیوه مرمت در ایران پس از انقلاب مرمت نیست بلکه ویرانگری ست. سازمان میراث فرهنگی و اکنون وزارت میراث فرهنگی برای مرمت آثار تاریخی به جای استفاده از مرمت کارهای متخصص در این رشته، این آثار با ارزش را به دست بنا یا معماری می دهد که هیچ آشنایی و تخصصی در ارتباط با بناهای تاریخی ندارند. نمونه اش ویرانی سیل هایی که در سال های گذشته آمده آثاری تاریخی را ویران کرده که به اصطلاح مرمت شده اند.
در جریان سیل های اخیر مرداد ماه 1401 نیز بسیاری از خانه های تاریخی در سراسر کشور یا صدمه دیدند و یا ویران شدند.، حجت مرادخوانی (مدرس دانشگاه و پژوهشگر صنایع دستی و کنشگر میراث فرهنگی) درباره تخریب خانه‌های تاریخی یزد در سیل اخیر، گفت: شاید با این حرف مورد اعتراض قرار گیرم اما گمان می‌کنم که بسیاری خانه‌های تاریخی یزد که در سیل اخیر تخریب شد، خانه‌هایی بودند که مرمت شدند، اما چرا؟ چون مرمت آن‌ها به درستی انجام نشده است. مداخلات در مرمت این خانه‌ها اصولی نبوده و خرابی بیشتری به بار آورده است.
او اضافه کرد: در بافت تاریخی یزد تعداد زیادی خانه از زمان آل مظفر وجود دارد، این خانه‌ها خشت و گلی هستند و هیچ چیز دیگری ندارند، بنابراین نمی‌توانیم بگوییم چون دیوارهای خانه‌ها بتنی نیستند آسیب‌پذیرند، چون همین الان خانه‌هایی وجود دارد که با وجود دیوارهای خشتی و 700 سال قدمت جان سالم به در برده‌اند. بینشی که بر ساخت و مدیریت این خانه‌ها بوده، درست بوده، اما اینکه می‌آییم این خانه‌ها را مرمت توریست‌پسندانه می‌کنیم، طبیعتا همین اتفاق‌ها رخ می‌دهد.
نظری گفت: در سیل یزد علاوه بر بافت تاریخی خانه‌های بتنی هم آسیب دیدند، اما مساله این است که خانه بتنی را می‌توان بازسازی کرد، اما خانه تاریخی 700 ساله را حتی اگر عینا بازسازی کنیم، با گذر 700 ساله آن می‌خواهیم چه کنیم؟
بنیاد میراث پاسارگاد