به باور من جهان در این دو سه هفته اخیر شاهد یکی از مهمترین اتفاقات مدنی و حقوق بشری تاریخ جهان بوده است. آن هم در کنار بدترین مسایلی که به ویژه در چند سال گذشته مردمان بیشتر کشورهای جهان را به شدت درگیر و نگران کرده است: از جنگ و ویرانی و دربدری و بی خانمانی و فقر و درگیری های تند سیاسی و بگیر و ببند ها و زندان و شکنجه در کشورهای دیکتاتور زده بگیریم تا فرو افتادن هیولایی چون کرونا و بیماری و مرگ بر سر همه ی جهان.
در این هنگامه ای که از دهه دوم قرن بیست و یکم روز به روز بدتر هم شده است؛ ناگهان جهانیان شاهد یک اتفاق بسیار مهم، زیبا و امیدوارکننده بوده اند، اتفاقی که به استوره و یا خیال بیشتر می ماند تا به یک واقعیت: شب خوابیدیم و صبح بیدار شدیم و شنیدیم و خواندیم که: برای اولین بار در تاریخ بشری یک بازرگان میلیاردر «آزادی بیان» را به مبلغ 44 میلیارد دلار، از یک موسسه خریداری کرد تا آن گونه که می گوید «سانسور» را از آنجا بیرون کند.
این مساله اگرچه در ارتباط با یک موسسه (توئیتر) در آمریکا اتفاق افتاد اما نتایج آن به طور قطع بر همه ی جهانیان اثر خواهد گذاشت.
بلافاصله پس از این خرید و فروش علاوه بر بخشی از نهادهای سیاسی در آمریکا واروپا و برخی نهادهای تجاری در جهان، بخشی از سازمان های حقوق بشری و حتی فدراسیون جهانی روزنامه نگاران به شدت ابراز نگرانی کرده اند.. و این عمل را «تهدیدی برای کثرت گرایی» می دانند و «درست یا غلط» اعتقاد دارند که «سانسور» در توئیتر به نفع حقوق بشر است چرا که توئیتر «پیام های نفرت انگیز» را سانسور کرده است.
اما، ایلان ماسک که او را «مستقل»، «میانه رو»، «سوسیالیست» و «مطلق گرا در ارتباط با آزادی بیان» می خوانند خودش درباره این خرید عظیم می گوید: «آزادی بیان پایه یک دموکراسی کارآمد است»، و واکنش شدید مخالفین خود را «آنتی بادی گونه» ای می داند که از آزادی بیان می ترسد.
و بسیارانی از طرفداران او نیز از این تغییر و تحول که چهل و چهار میلیارد هزینه اش شده خوشحال هستند و آن را در جهت آزادی بیان و حقوق بشر مفید می دانند؛ و منتظرند تا ببینند که ایلان ماسک چگونه می خواهد «با این معادله پیچیده» روبرو شود و به نتیجه ای درراستای حقوق بشر برسد.
من اما به عنوان یک نویسنده و ژورنالیست قرن و بیست و یکمی که سال هاست در تب نبود آزادی در سرزمینم می سوزم. و به عنوان یک تبعیدی گریخته از کشوری که در آن آزادی از هر نوع اش بیشترین و شدیدترین رنج ها رامتحمل می شود، و به عنوان یک شهروند ایرانی ـ آمریکایی اکنون چون خیلی ها به ایلان ماسک بعنوان یک قهرمان و یا نجات دهنده نگاه می کنم. من نه دمکراتم و نه جمهوری خواه، سال هاست که مستقل عمل کرده ام اما هر گاه که می بینم آزادی ودموکراسی در کشورهایی که تا اکنون و امروز دموکرات و آزاد خوانده می شوند؛ به دلایلی در خطر قرار گرفته هراسناک می شوم. و فکر می کنم که اگر این کشورها روزگاری (به هر دلیلی) این مهمترین دارایی جهان، یعنی آزادی، را از دست بدهند فردایی آزادی خواهان کشورهایی چون کشور ما چه جایی را برای پناه بردن به آنجا خواهند داشت؟
اما این روزها به آرزوی تازه ای هم فکر می کنم: آیا ممکن است ایلان ماسک های دیگری هم پیدا شوند، و آزادی را برای کشورهایی چون ما بخرند؟ بروند به کشور های بدبخت دیگری چون ما، و زندان ها را بخرند و پارک کنند؛ دیکتاتور ها را بخرند و از کشورهایی چون ما بیرون بیندازند تا رهبران سالم و آزادی خواه به راحتی جایشان رابگیرند و … و..
دلم می خواهد ایلان ماسک را ببینم و از او بپرسم «قیمت خرید آزادی برای سرزمین رنج دیده من چند است؟»
می 2022
بنیاد میراث پاسارگاد