حریم هگمتانه جهانی، و بافت تاریخی و ارزشمند همدان در خطری جدی

 

هنوز پنج ماه از ثبت جهانی محوطه تاریخی هگمتانه نگذشته که موضوع «بازنگری بافت شهر همدان» علاقمندان به میراث تاریخی و فرهنگی را به شدت نگران کرده است.

شهر زیبای هگمتانه که نخستین پایتخت ایران و جزو چند شهر باستانی و زنده جهانی (چون رم و آتن) می باشد، پس از سالها تلاش دوستداران میراث فرهنگی در بهمن  ۱۴۰۱بالاخر «هگمتانه و مرکز تاریخی همدان» برای ثبت جهانی به یونسکو فرستاده شد ولی به دلایل کمبودهایی در پرونده دو سال بعد هگمتانه بدون «مرکز تاریخی همدان» به ثبت جهانی رسید. همان وقت گفته شد که مرکز تاریخی همدان (به دلیل مشکلاتی) مورد قبول نبوده و بهتر است در نوبتی دیگر و حذف ایرادها دوباره به یونسکو فرستاده شود. (شایعاتی هم بود که این مشکل عمدی بوده و «مسئولین» نقشه هایی برای ایجاد پارکینگ و ساختمان های بلند دارند و ترجیح می دهند این بافت به ثبت جهانی نرسد)

و حالا پس از کمتر از پنج ماه از جهانی شدن هگمتانه می بینیم که شهرداری زیر عنوان  «بازنگری بافت شهر همدان» در تدارک عملیاتی ست که نه تنها خطری برای بافت تاریخی شهر همدان، و کوچک شدن محدوده بافت تاریخی خواهد بود، بلکه بر ثبت جهانی هگمتانه نیز اثر خواهد گذاشت.(۱)

یادمان باشد که بیست سال است که دوستداران میراث فرهنگی از جمله بنیاد میراث پاسارگاد مدام در ارتباط با وضعیت هگمتانه و شهر زیبای همدان هشدار داده است. از یک سو در ارتباط با چپاول آثار کم نظیر تاریخی آن (تا مرحله رسمیت دادن به این چپاول ها) (۲) و سودجویی های مسئولین حکومتی و وابستگان آنها با تخریب بافت های تاریخی و ساختن اماکن تجاری از سویی دیگر.

توجه کنید به بخشی از گفته های آقای سيدحسين حسيني از اساتید دانشگاه همدان در هفده سال پیش:

« متاسفانه سازمان میراث فرهنگی هیچ توجهی به بافت تاریخی همدان ندارد .امروزه، با تخريب خانه‌هاي مختلف در بخش مركزي شهر و ساخت برج‌هاي زياد، شهر تاريخي و فرهنگي همدان روبه نابودي پيش مي‌رود. همچنين بافت قديمي‌تر نيز درحال محو شدن است. مديريت بافت قديم جولان را كه در كنار تپه‌ي تاريخي هگمتانه است، سازمان مسكن و شهرسازي برعهده گرفته، اما در اين محل، خانه‌هاي قديمي و خشتي تخريب شده‌اند و به‌جاي آن‌ها مجتمع‌هاي مسكوني ساخته مي‌شوند.»(۳)

——

۱-https://www.isna.ir/news/1403102316725/%D8%A8%D8%A7%D8%B2%D9%86%DA%AF%D8%B1%DB%8C-%D8%A8%D8%A7%D9%81%D8%AA-%D9%87%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86-%D8%AA%D9%87%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%AB%D8%A8%D8%AA-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%87%DA%AF%D9%85%D8%AA%D8%A7%D9%86%D9%87

 

۲- https://savepasargad.com/%D8%B7%D8%B1%D8%AD-%D8%B1%D8%B3%D9%85%DB%8C%D8%AA-%D8%AF%D8%A7%D8%AF%D9%86-%D9%88-%D9%82%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86%DB%8C-%DA%A9%D8%B1%D8%AF%D9%86-%DA%86%D9%BE%D8%A7%D9%88%D9%84-%D8%A2%D8%AB%D8%A7%D8%B1/

 

۳-https://archive.savepasargad.com/August/shahr%20tarikhi%20hamedan%20ro%20be%20nabodi%20miravad.htm

 

بنیاد میراث پاسارگاد

ژانویه ۱۴. ۲۰۲۵

بنیاد میراث پاسارگاد