تاریخ انتشار: November 2, 2025
به نام ایران، درود بر شما.
به عنوان یک ایرانی عاشق فرهنگ و تاریخ ایرانزمین خوشحال و سرفرازم که امسال در بزرگداشت کوروش، در خانه زرتشت بزرگ هستم. زرتشت و کوروش دو شخصیتی که از ریشه های اصلی فرهنگ پر افتخار ما بوده اند.
امروز اگر ما فرهنگی داریم که هیچ نیرویی نتوانسته جایگزینی برای آن داشته باشد، و نتوانسته حتی با زور شمشیر و تفنگ و موشک بر آن مسلط شود، از آنجاست که این دو شخصیت یعنی یکی پیامبر غیرقابل جایگزین ایرانی و دیگری رهبری بزرگ و قدرتمند هر دو ایزدی را می پرستیده اند که او را «ایزد خرد»، و یا «سرور دانا» می خواندند.
در واقع فرهنگ ملی ما، زاییده خرد و دانایی ست، چیزی که نه تنها کهنه شدنی نیست. بلکه به روز شدنی ست. و چنین است که این فرهنگ توانسته از سر زمان و مکان بگذرد و تا امروز و اکنون زنده و کارآ، با ما باشد
آنها که به دلایل مختلف با فرهنگ ملی ما سر ستیز دارند، شخصیت ها و یا ارزش های فرهنگی ما را نادیده گرفته و آنها را غیرواقعی یا استوره می نامند.
به این افراد باید گفت که اگر استوره ای می تواند چنین فرهنگی را بسازد که هزاران سال دوام آورده و در قرن بیست و یکم نیز هنوز قابل به روز شدن می باشد، استوره نیست، یک واقعیت مسلم است.
واقعیتی مسلم است که این جا، و اکنون، در خانه زرتشت، در خانه یک پیامبر، باورمندان به مذاهب و مرام های مختلف و احتمالا بی مذهب ها همه آزادانه و بی هیچ آداب و ترتیبی گرد هم آمده اند، کنار هم نشسته اند، با هم گفتگو می کنند، و هیچ کسی در این خانه آنها را بابت این همنشینی شریف و انسانی نه تهدید می کند، نه آزار می دهد و نه حتی می ترساند
آیا این واقعیتی مسلم نیست که در قرن بیست و یکم و در سخت ترین بزنگاه تاریخی که سرزمین ما اکنون گرفتار آن است، جوانان نام رهبری سیاسی را فریاد کنندکه دهها سده قبل به مردمان سرزمین اش چیزهایی را بخشید که اکنون مردمان همان سرزمین برای داشتن اش آه می کشند؟
از خودمان بگذریم..
آیا این یک واقعیت مسلم نیست که وقتی سازمان آموزشی یونسکو پیشنهاد جهانی شدن محوطه ی پاسارگاد، یعنی زادگاه و آرامگاه کوروش بزرگ را به رای گذاشت کل ۱۹۳ کشور عضو سازمان ملل، حتی آنهایی که هیچ ارتباط و نزدیکی با حکومت حاکم بر ایران ندارند یا با آن درگیرند، به جهانی شدن آن رای مثبت دادند؟
آیا این کشورها تنها به مشتی سنگ و ستون های شکسته رای داده اند؟ آیا تنها به امپراتوری رای داده اند که نصفی از جهان دوران باستان را رهبری می کرد؟
نه.. به هیچکدام آنها به یادمان های مجموعه ای از خرد و دانایی فرهنگی رای داده اند که در دو هزار و ششصد سال پیش در آن از قوانینی نام برده بود که در قرن بیستم بر اعلامیه جهانی حقوق بشر نیز هک شد.
قوانینی با تکیه بر رواداری، آزادی عقیده و مذهب، حذف بیگاری، رفاه و آرامش، منع شکنجه و آزار و بخشیدن شادی و آرامش به مردمان و آمثالهم که هم در منشور حقوق بشر کوروش و هم در نوشته های مربوط به او وجود دارد.
آن چه که در منشور کورش آمده اگرچه برای ما، به عنوان انسان هایی متعلق به امروز، به راحتی قابل درک است و برخی فکر می کنند چیز مهمی نبوده، چرا که با اکنون مقایسه اش می کنند، آنها باید متوجه باشند که رسیدن به درک چنین مجموعه ای از حقوق انسانی نه تنها در دوران باستان سخت بود، بلکه انسان چند قرن پس از آن دوران ـ يعنی قرون وسطی نيز به دليل قدرت گرفتن سازمان های مذهبی، نمی توانست به آسانی به آن برسد. و تازه در عصر معروف به روشنگری است که ما توانسته ایم با این نوع مسایل آشنا شویم.
و جریانات موجود در ایران و خاورمیانه نشان می دهد که هنوز مشکل عدم درک برخی از آن چه هایی را که کوروش به آن پرداخته بود برای خیلی ها به ویژه در خاورمیانه وجود دارد. و چنین است که چند سال پیش آقای مک گرگو رییس وقت موزه بریتانیا در گفتگویی درباره کوروش بزرگ می گوید:
بحث های مختلفی در مورد خاورمیانه جریان است، اما من فکر می کنم که قوی ترین و مؤثرین صدا در میانه ی همه ی اين بحث ها صدای استوانه ی خاموشی ست که استوانه ی کورش بزرگ نام دارد.
بنیاد میراث پاسارگاد