جواد مفرد کهلان ـ استوره شناس
کوروش جهانگشای که ایرانیان تحت این نام و همچنین عنوان فریدون (منسوب به دوست منش، هخامنشی) در تاریخ مدون و تاریخ اساطیری جایگاه پدر ایرانیان معرفی گردیده است.
در تاریخ اساطیری کوروش علیه آستیاگ مادی (آژدهاک، ثروتمند) و ستم هزارهٔ اژی دهاک (مار افعی، سمبل مردوک بابلی معبود پادشاهان بابل و “آشور= خندان، ضّحاک”) قیام بزرگ و پیروزمندانه ای می نماید.
یاور کوروش هارپاگ مادی در تاریخ به جای کاوه (مؤبد، ارشک) اساطیری در شاهنامه نشسته است همان ارشک (کاوه) که به گفتهٔ آریان مورخ یونانی، به خاطر نظر تعدّی فِرِکِلس، حاکم یونانی پارت بر برادر وی تیرداد، قیام موفقیت آمیز سرتاسری پارتیان را علیه یونانیان راه می اندازد.
به روایت تاریخ مصرع شاهنامه ای “به فرزند من دست بردن چرا؟” که بیانگر قیام مردمی بزرگ کنونی نیز هست در مورد هارپاگ و ارشک مشترک بوده است و چون اشکانیان مغضوب ساسانیان بوده اند، قیام ارشک آیین گر اشکانیان در قیام هارپاگ مستتر شده است و دو قهرمان ایرانی رهایی بخش دو عرصهٔ مهم تاریخ ایران، فریدون (کوروش) و کاوه (ارشک) در شاهنامه به هم رسیده اند.
روز کوروش بزرگ خجسته باد.
اکتبر 2022 ـ روز کوروش بزرگ
بنیاد میراث پاسارگاد