روزسیزدهم آوریل 2021 مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان به خبرنگاران گفت که: « براساس تأکید وزیر میراث فرهنگی فرآیند پرونده ثبت ،منظر تاریخی هگمتانه تا همدان، در حال طی شدن است و با توجه به حجیم بودن کار، پیشرفت خوبی داشته است.» او همچنین تصریح کرد که: « جمع‌آوری اطلاعات پرونده که کاری مهم و زمان بر بود، انجام شده و تولید نقشه‌ها در حال انجام است و پس از این مرحله تدوین و فصل بندی پرونده را دست اقدام داریم» و در انتها مژده داده است: « از آنجا که این پرونده یکی از اولویت‌های وزارتخانه میراث فرهنگی است، فرآیند تکمیل و ثبت پرونده‌ای با این اندازه از حساسیت و اهمیت حداقل یک تا سه سال طول می‌کشد.»
اگر شما هم جزو کسانی هستید که هر چند وقت یکبار با دیدن خبری این چنین خوشحال می شوید و فکر می کنید که: «ممکن است مسئولین حکومت اسلامی ذره ای خوی وطن دوستی پیدا کرده باشند و قصد دارند که کاری درست به نفع فرهنگ و تاریخ ایران و ایرانی انجام دهند، کاملا در اشتباه هستید. زیرا هنوز متوجه نشده اید که این نوع خبرها تنها برای سرگرم کردن فرهنگ دوستانی ست که اطلاع چندانی از عملکرد حکومت اسلامی در ارتباط با میراث فرهنگی و تاریخی ایرانزمین نداشته اند. و به نظر می آید هنوز متوجه نیستید که شیوه ی برخورد حکومت اسلامی حاکم بر ایران با میراث فرهنگی و تاریخی ما، درست همانگونه است که گروه های اسلامی طالبان و یا داعشیان با آثار تاریخی غیرمذهبی سرزمین هایی داشته اند که به قول خودشان آن را «فتح» کرده اند. با این تفاوت که حکومت اسلامی حاکم بر ایران چون حکومتی به اصطلاح رسمی می باشد از ترس سازمان ملل و یونسکو و غیره با پنبه سرمحوطه های فرهنگی و آثار تاریخی ایرانزمین را می برد. باور ندارید؟ به مسیر کوتاه شده ای از روند کار بر روی فرستادن پرونده هگمتانه ی همدان، که یکی از مهم ترین محوطه های تاریخی غیرمذهبی ایران است توجه کنید.:
باستانشناسانی که از سراسر جهان، که آثار تاریخی همدان و به ويژه «تپه هگمتانه» را مورد بررسی قرار داده اند، همدان را پایتخت تاریخ و تمدن ایران خوانده اند. همدان شهری بوده که مورخین یونانی آن را زیباترین و غنی ترین شهر جهان می دانستند. 40 هکتار ازاین شهر زیبای کهن ، اکنون زیر تپه ای قرار دارد با نام هگمتانه. تپه ای که اکنون ده هکتار از آن زیر ساختمان هایی مسکونی پوشانده شده است.
تپه هگمتانه وسیع ترین تپه باستانی ایران است که بناها و آثاری یگانه از دوران ماد، هخامنشی، اشکانیان، ساسانیان را در خود دارد. هگمتانه در منابع باستانی به صورت هگمتانه، اکباتان، امدانه و همدان ثبت شده است و بیشتر آن را به معنای «محل گردهمآیی» می دانند.
سایت باستانی هگمتانه در سال 1307 در دوران رضاشاه کشف شد، و در سال 1310 با شماره ثبت 28، در فهرست آثار ملی ایرانی به ثبت رسید. از سال 1347 (دوران محمدرضاشاه) دولت به مرور خانه های مسکونی و تجاری را خریداری کرد تا راه برای کشف و بررسی باستانشناسان از تپه هگمتانه باز باشد. تا زمان انقلاب هر آن چه که از حفاری های هگمتانه به دست آمده، با شماره ثبت و مشخصات کامل در موزه های ایران وجود دارد .
پس از انقلاب اسلامی و به ويژه در طول سالیان اخیر هگمتانه بارها مورد حفاری باستان شناسان داخلی و خارجی (و همچنین حفاران غیرمجاز) قرار گرفته و آثار به دست آمده ظاهرا در موزه ای به نام هگمتانه نگاهداری می شود. اما از آنجایی که پس از انقلاب، به ويژه در سه دهه اخیر خبرنگاران اجازه ندارند تا از آثار به دست آمده در حفاری ها دیدن کنند؛ از سرنوشت بسیاری از آثار به دست آمده اطلاعی در دست نیست. حفاری های غیرمجاز هم که نیازی به اجازه نداشته اند. و به طور مرتب و زیر چشم مسئولینی که حتی نفس کشیدن مردمان را می پایند، به راحتی و در روز روشن و شب ساکت با بولدوز به جان محوطه های باستانی می افتند و آن چه را که می خواهند می برند و بقیه را با خاک یکسان می کنند.
با این همه از آنجا که علاوه بر آثار با ارزش و کم نظیری که از این منطقه به دست آمده یکی از ويژگی های دیگر شهر باستانی هگمتانه، معماری و طرح و نقشه منظمی ست که باستانشناسان آن را منحصر به فرد می دانند، سال هاست که هگمتانه کاندیدای ثبت در فهرست میراث تاریخی جهان شده است. اما از سال های 1393 و 1394 که برخی از فرهنگ دوستان (که هنوز در سازمان های میراث فرهنگی کار می کنند و خون دل می خورند) به تکاپو افتادند تا پرونده ی «منظر تاریخی هگمتانه تا همدان» را تهیه کنند، ناگهان انواع و اقسام بلاها بر سر هگمتانه نازل شد. بلاهایی که هر کدام آن ها به تنهایی می تواند جلوی جهانی شدن محوطه ای تاریخی را بگیرد.
برخی از این بلاها که حتی در نشریات رسمی نیز منتشر شده این گونه بوده است:
ـ در سال 95 براساس گفته ی مدیرکل میراث فرهنگی استان همدان، شهرداری همدان بدون هماهنگی نسبت به ساخت‌وساز « پارک سوار»ی در این منطقه اقدام کرده و همین اقدام ثبت جهانی هگمتانه را تحت تأثیر قرار داده است.
ـ در همین سال 95 پرونده تپه هگمتانه برای بررسی به شورا رفت و پرونده با بهانه هایی ناروشن برگشت خورد. و در همین سال در یکی از جلساتی که در استان همدان و به منظور رسیدگی به وضعیت هگمتانه بود رییس سازمان میراث فرهنگی همدان در مقابل نماینده مجلس اسلامی و دیگر حضار اعلام کرد که جهانی شدن هگمتانه منتفی شده است.
ـ آبان ماه سال بعد (1396) استانداری همدان خبر داد که: «طرحی ریخته شد و شش رینگ تاریخی با مرکزیت میدان امام خمینی به پیاده رویی تبدیل خواهد شد و تا نزدیک محوطه تاریخی همدان کشیده خواهد شد». این طرح مورد اعتراض مردمی و کارشناسان قرار گرفت اما به سرعت انجام شد و زمینه ای شد برای لطمه زدن دیگری بر پیکر محوطه تاریخی هگمتانه و سد راه جهانی شدن آن (*)
ـ پس از چندی سر و صدای آهن فروشان و کسبه دیگر آن منطقه بلند شد. آن ها می گفتند دسترسی کسبه آهن فروشان و دیگران به دلیل از بین رفتن ماشین رو، محدود شده است. و استانداری ظاهرا برای خواباندن صدای آن ها تر و فرز یک مسیر از داخل سایت تاریخی هگمتانه برای عبور بارکش ها و اتومبیل ها باز کرد که باز ضربه کاری دیگری بود بر پیکر هگمتانه و جهانی شدن آن.
ـ بلافاصله پس از راه افتادن خیابان تازه، روشن شد که استانداری بخشی از محوطه ی تاریخی هگمتانه را برای این کار انتخاب کرده بود که هنوز مطالعات باستانشناسی در آن انجام نشده است. این ماجرا بلافاصله اعتراض کارشناسان و فرهنگ دوستان را برانگیخت اما مثل همیشه هیچ گوش شنوایی برای شنیدن صدای دوستداران فرهنگ ایرانی نبود. و از آن روز تا کنون اتومبیل ها و بارکش هایی با بارهای سنگین از روی بخشی از تپه هگمتانه در حال عبور هستند و روشن نیست که تا کنون چه مقدار ضایعاتی بوجود آمده است.
ـ هنوز سر و صدای این کار نخوابیده بود که چندی بعد، در سال 97 مسئولین دولتی به بهانه یا به منظور ساختن سه منبع آب در تپه هگمتانه، لودر ها را به جان تپه هگمتانه انداختند و گودال هایی به عمق سه متر و چهار متر در آن منطقه حفر کردند.
و این نوع عملیات همچنان ادامه داشت تا:
ـ در بیستم اسفند 1399، (یعنی یک ماه پیش) طالبیان، معاون وزیر میراث فرهنگی ضمن این که «منظر تاریخی هگمتانه تا همدان را برای ثبت جهانی بی رقیب خواند، به خبرنگاران گفت: «اصل کار هگمتانه انجام شده است و به موازات تکمیل پرونده موانع نیز برداشته خواهد شد» و ابراز امیداری کرد که: در سال 1400(یعنی امسال) شاهد ثبت جهانی این اثر باشیم.
ـ و اکنون که همچنان حفاری های غیر مجاز، و ویرانگری هایی که زیر عنوان عمران و آبادی ست ادامه دارد. و درست یک ماه پس از مژده معاون وزیر میراث که «امسال هگمتانه ثبت جهانی می شود»، مدیرکل سازمان میراث فرهنگی همدان در مقابل چشم خبرنگارانی که چندین سال است دروغ های سازمان میراث فرهنگی و استانداری و فرمانداری را در ارتباط با میراث های فرهنگی ایرانیان شنیده اند می گوید: «بین یک تا سه سال دیگر {تازه} پرونده هگمتانه آماده فرستادن به یونسکو می شود».
راسش من اکنون می دانم دیگر نباید نگران نرفتن پرونده ی هگمتانه به یونسکو باشیم. یونسکو هم دیگر نگران ما نیست. این نگرانی ها مربوط به کشورهایی ست که در قرن بیست و یکم زندگی می کنند و زیر سلطه ی استعمار و استثمار به سر نمی برند. نگرانی همه از آن است که این بی خردان و ایران ستیزان چه نقشه های ویرانگرانه ی دیگری برای هگمتانه، این زیباترین شهر جهان، که پایتخت تاریخ و تمدن ایران است، و دیگر محوطه های فرهنگی و تاریخی با ارزش ما دارند.
————————–
آسفالت مسیر جهانی را مسدود کرد
حریم تپه هگمتانه معبر خودروها شده است
تعرض به حریم شهر هگمتانه؛تمدن ۳۰۰۰ساله جهانی‌شدن را انتظار می‌کشد
ثبت جهانی هگمتانه منتفی شد/ضربه بی تدبیری بر پیکر تمدن ۳۰۰۰ ساله
تعرض به حریم شهر هگمتانه؛تمدن ۳۰۰۰ساله جهانی‌شدن را انتظار می‌کشد
گفته معاون وزیر میراث فرهنگی (کمتر از دو ماه پیش)
*میدان هگمتانه که در پی انقلاب نام بی ربط امام خمینی را بر آن نهادند
این میدان که امروز آن را با نام میدان امام خمینی می‌شناسند در سال 1307 توسط معمار آلمانی کارل فریش طراحی شده و بین سالهای 1309 تا 1312 احداث شده است. در اطراف این میدان دوازده گنبد می بینید که با آجر کاری های ساده و برجسته و همچنین نقش‌های هندسی و گچبری‌های زیباترین تزیین شده و در سال 1379 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است و میتوان گفت یکی از جاهای دیدنی همدان در میان اماکن تاریخی همدان به شمار می رود . در مجموع 6 خیابان به این میدان می‌رسد که مشهورترین خیابان‌ها، خیابان اکباتان می‌باشد که در آن مجموعه تپه هگمتانه که اولین پایتخت ایران می‌باشد واقع شده است.
بنیاد میراث پاسارگاد