تاریخ انتشار: August 26, 2025
پنجم شهریور – بیست و هفتم اگوست روز بزرگداشت زکریای رازی
زکریای رازی زاده ی شهر ری (تولد: 854 –درگذشت: اکتبر 925 میلادی) پژشک، فیلسوف و یک انسانمدار ایرانی بی مذهب بود. او کاشف الکل و اسید سولفوریک می باشد. از او بیش از صد کتاب و مقاله باقی مانده که نتیجه ی کاوش هايش در ارتباط با مسایل شیمی و دارو سازی و پزشکی ست؛ مسایلی که تا آنزمان ناشناخته بود.
اهمیت کاوش های علمی رازی در قلمروی شیمی و پزشکی و علوم طبیعی آنچنان بود که چند قرن پس از او، یعنی در قرن دوازدهم، کتاب های او را به لاتین ترجمه کرده و پس از رنسانس تا چندین قرن اندیشه های پزشکی او را در مدارس غرب تدریس می کردند. رازی نه تنها به خاطر کارهای پزشکی و علمی که در ارتباط با اندیشه و نظریه های فلسفی اش اهمیتی جهانی دارد و اغلب از او به عنوان «خردمندترین، جستجوترین، بی باک ترین، فیلسوف» نام می برند.
رازی در اوج قدرت خلفای عباسی ریاست بیمارستان ـ دانشگاه های معروفی چون «ری» و «بغداد» را عهده دار بود که از نظر علمی و آموزشی روی مدل دانشگاه ـ بیمارستان «جندی شاپور» دوران ساسانیان کار می کردند. و در همین دوران است که او نظریه ی تقلید و نظریه ی وحی را رد کرد.
محل مزار رازی روشن نیست. گفته می شود که پس از وفاتش مسلمانان متعصب مزار او را ویران کرده اند و یا علاقمندان به او از ترس ویرانی آن را پنهان کرده اند. اما تقریبا همه ی کسانی که درباره او مطالعه کرده اند مزار او را هم چون تولدش شهر ری می دانند.
روشن است که در دوران جمهوری اسلامی بیش از همیشه نسبت به زکریای رازی حساسیت وجود دارد و اگر هم در پژوهش های مختلف، نشانه ای از مزار او پیدا شود، منکر آن خواهند شد و چون نیاکانشان آنجا را ویران خواهند کرد. نمونه اش فوریه ۲۰۲۱ است که پس آن که یکی از خبرگزاری های داخلی بر اساس گفته «مدیر پژوهش مرکز نجوم آستان عبدالعظیم» اعلام کرد که محل دفن زکریای رازی را کشف شده ام. و پس از آن که خبر بلافاصله در ایران و جهان منتشر شد، پس از چند ساعت به وسیله همان شخص تکذیب شد.
سال 1396، از سوی بنیاد میراث پاسارگاد «سال زکریای رازی» نام گرفت
بنیاد میراث پاسارگاد