برای این که اجازه ندهیم نوروز و جشن های ملی ایرانی مان را خانگی کنند؛ چه باید کرد ؟
دو فرهنگ متفاوت : فرهنگ جشن و شادی ایرانی و فرهنگ عزاداری شیعه ی
در سال 1989 شادروان احسان یارشاطر ( بنیانگذار دانش‌نامه ایرانیکا ) در یک گفتمان رادیویی شرکت کرد و به پرسش های شنوندگان در رابطه با تاریخ و فرهنگ ایران پاسخ داد. یکی از شنوندگان این پرسش را مطرح کزد :
„بیشترین ضرر و عقب ماندگی ایران مربوط به کدام دوران بوده، حمله اعراب، حمله ترکان یا حمله مغول؟“ (1 )
و پاسخ یارشاطر:
„مهمترین صدمه ای که از لحاظ پیشرفت فرهنگی به ما خورده، صفویه به ما زدند. برای اینکه مردم را به زور شیعه کردند. این مذهب یک محدودیت هایی در آزادی فکری و اینها پیش آورد و در نتیجه فرهنگ ایران شروع به انحطاط کرد”.
یکی از این انحطاط های فرهنگ ایران، بعد از به قدرت رسیدن صفویان، از بین رفتن و یا نادیده گرفتن آئین ها و جشن های باستانی ایرانیان بود. صفویان مراسم عزاداری در ماتم امامان شیعه را جایگزین جشن های ایرانی کردند.
از دوران صفویه به بعد عزاداری در ميان ایرانیان به عنوان يک سنّت معمول و رايج شد
ایرانیان، حتا بعد از آغاز جکمفرمایی اعراب در ایران، جشن های باستانی مهرگان و نوروز را برگزار می کردند. اما جالبی این جشن ها این بود که عرب ها نیز همراه با ایرانیان نوروز و مهرگان را جشن می گرفتند.
یولیوس ولهاوزن ( 1844 – 1918) ،شرق- و اسلام شناس المانی، به این رخداد در کتاب “ امپراتوری اعراب و سقوط آن“ اشاره می کند:
„اعراب خودشان را تطبیق داده بودند و این احساس را داشتند که مانند بومی ها هستند، همانند خراسانی ها. آنها مثل ایرانی ها شلوار می پوشیدند، شراب می نوشیدند، نوروز و مهرگان را جشن می گرفتند، و سرشناس ترین آنها ویژگی های مرزبانان را پذیرفته بودند”. (2)
The Arabs grew accustomed to being Khurasanites ; in the common province they felt at one with the people of the country. They wore trousers like the Iranians, drank wine, celebrated the festivals of New Year and Mihrigan, and the prominent ones among them assumed the airs of the Marzbans. (2)
1 – https://www.radiofarda.com/a/f10_ehsan_yarshater_anwers_questions_part_two/2236274.html
بنیاد میراث پاسارگاد