تاریخ انتشار: June 1, 2025
شماری از شهروندان نیز با نصب پلاکارد، پخش شیرینی و غذا، همراهی با کاروان‌های اعتراضی و فعالیت در رسانه‌های اجتماعی، همبستگی خود با رانندگان معترض را اعلام کرده‌اند
برگرفته از:
اعتصاب سراسری کامیونداران و رانندگان خودروهای باری در ایران یکشنبه ۱۱ خرداد ۱۴۰۴ وارد یازدهمین روز خود شد، اعتصابی که اکنون نه‌فقط در جاده‌ها که در عرصه‌های مختلف اجتماعی و سیاسی نیز به نماد اعتراض مدنی علیه بی‌عدالتی، سرکوب و بحران‌های مزمن اقتصادی و سیاسی بدل شده است.
براساس اعلام اتحادیه تشکل‌های کامیونداران و رانندگان سراسر ایران، این اعتصاب به ۱۵۵ شهر در سراسر ایران گسترش یافته و به‌رغم بازداشت دست‌کم ۳۹ راننده و حامیان آنان، همچنان ادامه دارد و درحال گسترش است.
در تازه‌ترین نمونه از اقدام‌های سرکوبگرانه، ماموران امنیتی جمهوری اسلامی ۹ راننده را در شهر بیجار بازداشت کرده‌اند. گزارش‌های منتشرشده از استان کردستان هم حاکی از آن است که عطا عذیری، راننده معترض اهل سنندج، به دست نیروهای اداره اطلاعات این شهر بازداشت شده است.
همچنین بازداشت دست‌کم پنج راننده دیگر در استان‌های مازندران و گیلان به ایندیپندنت فارسی گزارش شده است. اتحادیه کامیونداران در بیانیه اخیر خود، ضمن تاکید بر ادامه‌دار بودن این اعتراضات، خواستار «آزادی فوری و بی‌قید و شرط تمامی همکاران بازداشت‌شده» شد و اعلام کرد که «ما از خواسته‌هایمان کوتاه نخواهیم آمد و در برابر فشارها می‌ایستیم و صدایمان را بلندتر می‌کنیم».
در این بیانیه همچنین آمده است که شماری از رانندگان تاکسی در شهر سبزوار نیز به جمع اعتصاب‌کنندگان پیوسته‌اند که نشانه دیگری از گسترش همبستگی صنوف حملونقل ایران در مواجهه با سیاست‌های ناکارآمد دولت و نهادهای حکومتی جمهوری اسلامی است.
تصاویر و ویدیوهای منتشرشده از شهرهای مختلف ایران، ازجمله محله «دشتی» اصفهان و اتوبان کرج در روز یکشنبه، غیبت محسوس خودروهای سنگین در مسیرهای ترانزیتی و پایانه‌ها را نشان می‌دهد. در یکی از این ویدیوها، شهروندی از نبود کامیون‌ها در مسیرهای پرتردد تهران-کرج خبر داده و این وضعیت را «نمایانگر شکست حاکمیت در شکستن اعتصاب» توصیف کرده است.
با این حال، حکومت جمهوری اسلامی و دولت مسعود پزشکیان به‌جای پاسخگویی به خواسته‌های صنفی، راه برخورد امنیتی را در پیش گرفته است؛ به طوری که رسانه‌های حقوق‌بشری و کانال‌های تلگرامی اتحادیه‌های کارگری گزارش داده‌اند که شمار بازداشت‌ها در شهرهای مختلف ایران، ازجمله کرمانشاه، اردبیل، بابل، شیراز، اصفهان، چند شهر هرمزگان، سنندج و رشت همچنان در حال افزایش است.
اعتراض کامیونداران از اول خرداد در واکنش به بحران‌های معیشتی، گرانی قطعات، کاهش سهمیه سوخت، فرسودگی ناوگان حملونقل، مالیات‌های سنگین، فساد نهادهای نظارتی و نبود سازوکار عادلانه برای بارگیری آغاز شد. این مشکلات که حاصل سال‌ها سو‌ءمدیریت، رانت و بی‌توجهی به زیرساخت‌های حملونقل در ایران است، طی سال‌های اخیر فشاری تحمل‌ناپذیر بر رانندگان وارد کرده است.
در این میان، اظهارات چهره‌های حکومتی نیز طی روزهای اخیر آتش خشم اعتصاب‌کنندگان را شعله‌ورتر کرده است، ازجمله سخنان امروز احمد حسینی خراسانی، عضو شورای نگهبان جمهوری اسلامی، که مدعی شد «دشمنان می‌خواهند از این اعتصاب سو‌ءاستفاده کنند». او افزود: «کامیونداران فرزندان انقلاب هستند و مسئولان نباید فریب بازی شیطان‌پرستان خارجی را بخورند.»
معترضان، اعتصاب‌کنندگان و فعالان صنفی و کارگری در ایران می‌گویند سرکوب و دستگیری‌ها نه‌تنها موجب پایان اعتصاب نشده، که بر دامنه خشم کامیونداران و رانندگان خودروهای باری افزوده است. یکی از اعضای اتحادیه کامیونداران می‌گوید: «وقتی حتی امکان گفتگوی قانونی از ما سلب می‌شود چاره‌ای جز اعتصاب و مقاومت نمی‌ماند.»
در روزهای گذشته، شماری از شهروندان نیز با نصب پلاکارد، پخش کردن شیرینی و غذا در میان اعتصاب‌کنندگان، همراهی با کاروان‌های اعتراضی و انتشار گسترده مطالب حمایتگرانه در رسانه‌های اجتماعی، همبستگی‌شان با رانندگان را اعلام کردند.
اعتصاب کامیونداران و رانندگان ایرانی در حالی ادامه دارد که نهادهای دولتی هنوز هیچ راهکار مشخصی برای پاسخ به مطالبات این صنف ارائه نداده‌اند. منتقدان و تحلیلگران بر این باورند که مقام‌های نظام جمهوری اسلامی، که بارها با بحران‌های مشابهی مواجه بوده‌اند، این بار نیز با سرکوب و بی‌توجهی، آتش این جنبش صنفی را نادیده گرفته‌اند، اما ممکن است جرقه‌های جاده‌های خالی از کامیون به شعله‌ای بزرگ‌تر و اعتراضات سراسری گسترده‌ای میان تمامی صنوف منتهی شود.
در همین حال ۳۲ سینماگر و هنرمند ایرانی، ازجمله جعفر پناهی، کتایون ریاحی، تهمینه میلانی، محمدعلی سجادی، محمد رسول‌اف، کیهان ملکی، فرهاد مهران‌فر، سعید ابراهیمی‌فر، ستاره اسکندری و مصطفی خرقه‌پوش، در بیانیه‌ای که روز جمعه منتشر شد تصریح کردند: «مردم از سیاست‌ها و اقتصاد ناپایدار که زندگی آن‌ها را مختل کرده است به ستوه آمده‌اند. نالایق‌سالاری در ارکان مدیریت کشور منجر به ناکارآمدی و فساد در زمینه‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی شده و چرخ‌های صنعت و تولید کشور را از حرکت باز داشته است.»
همزمان، شاهزاده رضا پهلوی با انتشار تصاویری در شبکه اجتماعی ایکس، از اتحادیه‌ها و رهبران کارگری دعوت کرد تا برای نشان دادن «همبستگی» در کنار همتایان خود در ایران بایستند. شاهزاده رضا پهلوی نوشت: «رانندگان کامیون و کارگران در سراسر ایران دست به اعتصاب زده‌اند و جان خود را به خطر انداخته‌اند تا برای حقوقشان و آینده‌ای بهتر برای خانواده‌هایشان مبارزه کنند. اکنون، آن‌ها به‌دلیل انتشار عکس‌ها و ویدیوهای اعتصابشان بازداشت و تهدید می‌شوند».
او افزود: «تنها در ایرانِ آزاد است که همه کارگران می‌توانند آزادانه و آشکارا سندیکا داشته باشند. من از شما، اتحادیه‌ها و رهبران کارگری، دعوت می‌کنم تا در کنار همتایان خود در ایران بایستید و همبستگی‌تان را نشان دهید.»
بنیاد میراث پاسارگاد