هزاران سال است که مردمان ایرانزمين، آشکارا و نهان، مهرگان را به عنوان یکی از مهم ترین جشن های ملی خود گرامی می دارند و در این روز به شکل های مختلف، به شادمانی و سرور می پردازند. برگزاری مهرگان، همچون دیگر جشن های ملی ما، ریشه ی مردمی داشته و، بی توجه به حکومت هایی، که گاه به دلایل مختلف سر ناسازگاری با جشن های ملی ما را داشته اند، تا به امروز پايدار مانده است.
اگرچه روز واقعی برگزاری مهرگان، در تحقيقات اساتید مختلف تاریخ و فرهنگ ایران، به صورت های متفاوتی ذکر شده، اما روشن است که مهرگان، در روزهای میانی ماه مهر برگزار می شده و، همانند جشن های بزرگی چون نوروز، چهارشنبه سوری، یلدا، همیشه زنده و پویا و به روز بوده است.
جشن مهرگان اگر چه، در ابتدا، جشنی برای ستایش میترا یا مهر بوده ، اما آن چه مهرگان را همیشگی، و به روز نگاه داشته پیامی انسانی و ارزشمند است که در این جشن وجود دارد، و آن احترام و باور به مهر، به معنای «روشنایی و مهربانی» و همچنین «وفای به پیمان» است.
در نزد ایرانیان باستان، همانگونه که دروغ و ویرانگری از مهم ترین گناهان و بدی ها بوده، پیمان شکنی نیز گناهی نابخشودنی به شمار می آمده، آنچنان که آن ها بر این باور بوده اند که پیمان شکنان سرزمین ها را به ویرانی و شکست می کشانند. چنان که در مهريشت باستانی می خوانيم که: «پیمان شکن نابکار سراسر کشور را ویران می سازد»؛ که این در واقع اشاره ای است به حکام و رهبرانی که پیمان خویش را با مردمان شکسته و کشور را به نابودی کشانده اند.
و قرن های قرن است که مهرگان، به عنوان یک جشن ملی، روزی شناخته شده که در آن مردمان ایرانزمین از یک سو چهره ی پیمان شکنان و دروغگویان را به نمایش بگذارند و از سویی دیگر پیمان خويش را با راستگویان و نیکان تجدید کرده و آن را گرامی دارند.
و چنین است که مهرگان، اکنون، و در آغاز قرن بیست و یکم نیز، به عنوان جشنی امروزی، زمینی، و با استانداردهای حقوق بشری مطرح و به روز است.
کمیته ی بین المللی نجات پاسارگاد، همانند شش سال گذشته، امسال نیز از ایرانیان و به ويژه فرهنگ دوستان ایرانی تقاضا می کند به هر شکلی که می دانند در بزرگداشت مهرگان بزرگ شرکت کنند تا همگی از اين راه پیمان خویش را با روشنایی، مهر و مهربانی و نیکی و راستی پاس داشته، و راه را برای بیرون راندن هر چه زشتی و پیمان شکنی و نامهربانی از سرزمین مان است هموار کنیم.
در عین حال، از آنجا که دولت کنونی ایران، برخلاف تظاهراتی که دارد، کمترین توجهی به ثبت میراث های ملی و معنوی ما ندارد، همین جا به اطلاع همگان می رسانیم که بنیاد میراث پاسارگاد، همچنان که جشن های یلدا و چهارشنبه سوری را برای ثبت در میراث معنوی جهانی به یونسکو پیشنهاد داده است، امسال نیز پرونده ی «مهرگان» را، به عنوان جشنی که ریشه های انسانی و سازنده در خود دارد، برای ثبت در فهرست آثار ازرشمند و معنوی جهانی به سازمان یونسکو خواهد فرستاد.
با مهر و احترام
شکوه میرزادگی
از سوی کمیته بین المللی نجات پاسارگاد
اکتبر2010 (مهر 1389)
هزاران سال است که مردمان ایرانزمين، آشکارا و نهان، مهرگان را به عنوان یکی از مهم ترین جشن های ملی خود گرامی می دارند و در این روز به شکل های مختلف، به شادمانی و سرور می پردازند. برگزاری مهرگان، همچون دیگر جشن های ملی ما، ریشه ی مردمی داشته و، بی توجه به حکومت هایی، که گاه به دلایل مختلف سر ناسازگاری با جشن های ملی ما را داشته اند، تا به امروز پايدار مانده است.
اگرچه روز واقعی برگزاری مهرگان، در تحقيقات اساتید مختلف تاریخ و فرهنگ ایران، به صورت های متفاوتی ذکر شده، اما روشن است که مهرگان، در روزهای میانی ماه مهر برگزار می شده و، همانند جشن های بزرگی چون نوروز، چهارشنبه سوری، یلدا، همیشه زنده و پویا و به روز بوده است.
جشن مهرگان اگر چه، در ابتدا، جشنی برای ستایش میترا یا مهر بوده ، اما آن چه مهرگان را همیشگی، و به روز نگاه داشته پیامی انسانی و ارزشمند است که در این جشن وجود دارد، و آن احترام و باور به مهر، به معنای «روشنایی و مهربانی» و همچنین «وفای به پیمان» است.
در نزد ایرانیان باستان، همانگونه که دروغ و ویرانگری از مهم ترین گناهان و بدی ها بوده، پیمان شکنی نیز گناهی نابخشودنی به شمار می آمده، آنچنان که آن ها بر این باور بوده اند که پیمان شکنان سرزمین ها را به ویرانی و شکست می کشانند. چنان که در مهريشت باستانی می خوانيم که: «پیمان شکن نابکار سراسر کشور را ویران می سازد»؛ که این در واقع اشاره ای است به حکام و رهبرانی که پیمان خویش را با مردمان شکسته و کشور را به نابودی کشانده اند.
و قرن های قرن است که مهرگان، به عنوان یک جشن ملی، روزی شناخته شده که در آن مردمان ایرانزمین از یک سو چهره ی پیمان شکنان و دروغگویان را به نمایش بگذارند و از سویی دیگر پیمان خويش را با راستگویان و نیکان تجدید کرده و آن را گرامی دارند.
و چنین است که مهرگان، اکنون، و در آغاز قرن بیست و یکم نیز، به عنوان جشنی امروزی، زمینی، و با استانداردهای حقوق بشری مطرح و به روز است.
کمیته ی بین المللی نجات پاسارگاد، همانند شش سال گذشته، امسال نیز از ایرانیان و به ويژه فرهنگ دوستان ایرانی تقاضا می کند به هر شکلی که می دانند در بزرگداشت مهرگان بزرگ شرکت کنند تا همگی از اين راه پیمان خویش را با روشنایی، مهر و مهربانی و نیکی و راستی پاس داشته، و راه را برای بیرون راندن هر چه زشتی و پیمان شکنی و نامهربانی از سرزمین مان است هموار کنیم.
در عین حال، از آنجا که دولت کنونی ایران، برخلاف تظاهراتی که دارد، کمترین توجهی به ثبت میراث های ملی و معنوی ما ندارد، همین جا به اطلاع همگان می رسانیم که بنیاد میراث پاسارگاد، همچنان که جشن های یلدا و چهارشنبه سوری را برای ثبت در میراث معنوی جهانی به یونسکو پیشنهاد داده است، امسال نیز پرونده ی «مهرگان» را، به عنوان جشنی که ریشه های انسانی و سازنده در خود دارد، برای ثبت در فهرست آثار ازرشمند و معنوی جهانی به سازمان یونسکو خواهد فرستاد.
با مهر و احترام
شکوه میرزادگی
از سوی کمیته بین المللی نجات پاسارگاد
اکتبر2010 (مهر 1389)