آقای سیروس زارع
برنده جایزه نوروز بنیاد میراث پاسارگاد
به عنوان بهترین شخصیت سال 1404 (2025)
در رشته مرمت آثار تاریخی
آقای سیروس زارع، مرمت کار آثار تاریخی، و کوشنده ی حفظ میراث تاریخی و فرهنگی، «جایزه نوروز بهترین شخصیت سال در رشته مرمت آثار تاریخی » را دریافت کرده اند به خاطر:
-
– بیش از چهل سال کار مرمت در محوطه های مختلف میراث تاریخی سراسر ایران
-
– سرپرستی گروه مرمت ارگ بم پس از وقوع زلزله
-
– سازماندهی برخی از موزه ها، از جمله موزه سیراف و مرمت سفال های موزه بوشهر
-
همکاری در ساختن مجموعه ی چهار قسمتی مستند «گردش در تخت جمشید» با «محمدعلی اینانلو»-
- ساختن مستندهایی در جهت آشنا کردن نسل جوان با تاریخ و فرهنگ ایرانی و مشاوره دادن به آنها برای ساختن این نوع مستندها-
زارع یکی از بهترین مرمت کارها و کنشگران حفظ میراث فرهنگی و تاریخی ایران پس از انقلاب اسلامی می باشد. او در مرودشت به دنیا آمده. و همچون بیشتر اهالی استان فارس، به ویژه مرودشت، از کودکی با بخش های مهمی از آثار تاریخی و فرهنگی ایران آشنا بوده و به آن ها توجه و علاقه ای خاص داشته است به طوری که اگر از او بپرسید کجا به دنیا آمدی به سادگی می گوید: «در کنار تخت جمشید».
سیروس زارع کار مرمت را از بیست و نه سالگی و به عنوان یک شغل انتخاب کرد اما و به مرور با ارزش های میراث فرهنگی و تاریخی عمیقا آشنا و به قول خودش «عاشق» این حرفه شد. دیگر مرمت این آثار برایش یک «شغل» نبود بلکه ضرورتی بود برای حفظ بقای ارزش های این گنجینه های سرزمین مادری اش. و پس از آن همه وقت خود را صرف آموختن کار مرمت (از اساتید ایرانی و غیر ایرانی) این حرفه کرد.
سیروس زارع همواره نگران وضعیت میراث فرهنگی و تاریخی ایران است. او حتی پس از بازنشستگی و در اوایل سال ۱۴۰۳ وقتی برای مرمت نقش برجسته «کورنگان» و رفع وضعیت بحرانی مرمت آرامگاه سعدی و مشکلاتی که در آرامگاه حافظ پیش آمده بود به کمک خوانده شد، دوباره مشغول کار شد و ماه ها وقت خود را صرف بیرون آمدن این آثار، از خطر ویرانی، کرد.
زندگینامه کوتاه سیروس زارع
آقای سیروس زارع در فروردین ۱۳۴۰ در مرودشت استان فارس به دنیا آمد، در آنجا رشد کرد و همیشه مقیم آنجا بوده است. او در سن سی و نه سالگی(در سال ۱۳۶۹) کار مرمت آثار تاریخی را شروع کرد
زارع در این کار که به شکلی تجربی درش متخصص شده بود چنان پیش رفت که بیست و چهار سال بعد از شروع کار مرمت، به عنوان «مرمتگر برتر کشور» برگزیده و صاحب «درجه هنری اول» شد. و پس از آن تا کنون اثر مرمت هایش بر ده ها محوطه با ارزش تاریخی چون تخت جمشید، نقش رستم و مجموعه پاسارگاد و دیگر محوطه ها ثبت شده است.
برخی از آثاری که سیروس زارع در آنها به کار مرمت مشغول بوده:
آرامگاه داریوش سوم
کاخ صد ستون
کاخ تچر
دروازه ملل
کاخ هدیش
کاخ سه دروازه برزن جنوبی:
نقش برجسته اردشیر بابکان در پاسارگاد
آرامگاه کورش بزرگ
آبنماهای پاسارگاد
بازگرداندن یکی از ستونهای اختصاصی کاخ کورش بزرگ
سیروس زارع بیرون از محوطه های میراث جهانی پارسه و
پاسارگاد نیز نقشی در مرمت آثار داشته است که برخی از آنها عبارتند از:
نقش برجسته کورنگان نور آباد
تنگ چوگان در کازرون
نقش برجسته پیروزی شاپور در فیروزآباد
گور دختر برازجان
مسجد سنگی داراب
پل شکسته خرم آباد
کاخ آپادانای شوش در چند فصل
بیستون کرمانشاه
کاخ هخامنشی بردک سیاه بوشهر
قلعه پرتغالی ها در جزیره هرمز
کاخ سردار اسعد در چهارمحال و بختیاری
صمصام السلطنه در چهارمحال و بختیاری
یکی از نقش برجسته های تنگ سروک
گور دو پای باشت
آرامگاه سعدی
آرامگاه حافظ
نقش برجسته بهرام دوم در برم دلک
خانه نصیر الملک
باغ دلگشا
هفت تنان شیراز
21 قطعه دوره الیمائی در ایذه خوزستان
شیرهای سنگی در شهسوار خوزستان
آثار کشف شده در محوطه ی پیش از تاریخ چغا سفلی، که شامل پیکرک هایی بود که توسط دکتر مقدم کشف شده است
بقاع تاریخی یکی از شیوخ در بستک
نقش برجسته کورنگان نور آباد
سیروس زارع در ساماندهی برخی از موزهای ایران نیز نقش داشته است؛ از جمله:
ساماندهی موزه سیراف
ساماندهی بخشی از موزه کرمانشاه
ساماندهی موزه بوشهر
مرمت گروهی از سفالهای گنجینه موزه بوشهر
سیروس زارع همچنین سرپرستی برخی از گروه های مربوط به مرمت
را هم بر عهده داشته اشت از جمله:
سرپرست گروه مرمتی اعزامی به ارگ بم هنگام وقوع زلزله
سرپرست مرمت در بقاع متبرکه استان اصفهان
صفحه اصلی برندگان جایزه نوروز بنیاد میراث پاسارگاد
برخی از نوشته ها و گفتگوها با آقای سیروس زارع
برخی از نوشته و گفته ها درباره آقای زارع
برخی از عکس های آقای سیروس زارع
مطالب مربوط به جایزه نوروز بنیاد میراث پاسارگاد به زبان انگلیسی
بنیاد میراث پاسارگاد