آقای سیروس زارع
برنده جایزه نوروز بنیاد میراث پاسارگاد
به عنوان بهترین شخصیت سال 1404 (2025)
در رشته مرمت آثار تاریخی
گفتگو از: محمد مختاری – برگرفته از هفته نامه مرودشت
مقدمه
میراث فرهنگی، آیینه تمام‌نمای تاریخ و تمدن هر قوم است. برای پی بردن به داشته‌های آیینی، انسانی و فرهنگی یک ملت در فراخنای تاریخ، کافی است نگاهی موشکافانه به مواریث فرهنگی آن ملت بیندازیم. گرچه ماندن در قید گذشته و درجا زدن در وقایع پشت سر، ممکن است ما را از آینده دور سازد اما فراموشی افتخارات گذشته نیز مجاز نیست.
اهمیت تاریخ و فرهنگ
هر ملتی که فراموش کند از کجا آمده و چه نقشی در تاریخ و تمدن جهانی به عهده داشته، نقشه راهش را گم خواهد کرد. بی‌شک درس گرفتن از گذشته، چراغ راه آینده است.
نقش ایران در تمدن جهانی
ایران عزیز، سردمدار تاریخ و فرهنگ در عرصه جهانی است و کیست که بتواند نقش پررنگ ایران را در شکل‌گیری جامعه جهانی و الگوبخشی به سایر تمدن‌ها انکار نماید؟
نقش مرمت‌گران در حفظ تاریخ
در این راه، عاشقان دلسوخته‌ای که بی‌هیچ منت و ادعا، سرگرم پاسداشت و مرمت آثار ارزشمند به‌جا مانده از نیاکان سختکوش ما هستند، حق بزرگی بر گردن ما دارند. سیروس زارع، مرمت‌گر نمونه کشور در سال ۹۳، از نیک‌مردان این دیار است که صبورانه، رشته‌های ازهم‌گسسته تاریخ را به هم پیوند می‌زند تا اسناد تاریخی ما، لابلای غبار فراموشی محو نشود.
گفتگو با سیروس زارع
آقای زارع لطفا خودتان را معرفی کنید و بگویید معنای حرفه مرمت‌گری چیست؟
سیروس زارع هستم، مسئول کارگاه‌های آموزشی تخت جمشید و اجرای مرمت تخت جمشید. کار ما جلوگیری از صدمه دیدن آثار و در صورت نیاز، مرمت و بازسازی آن‌ها است.
چگونه وارد حیطه مرمت‌گری شدید؟
سال ۱۳۶۹ طی فراخوان سازمان میراث فرهنگی برای دوره‌های مرمت آثار باستانی به اداره میراث مراجعه کرده و مشغول به کار شدم. حدود ۶ ماه به علت مشکلات، استخدام ما به تعویق افتاد و کار رسمی ما از سال ۷۲ آغاز شد.
آیا آموزش‌های شما کاملاً تخصصی در زمینه مرمت بود؟
خیر. اساتید محترم، در زمینه‌های مختلفی همچون داربست‌بندی، قطعه‌یابی، حجاری و… به ما آموزش‌های لازم را دادند. پس از گذشت ۳ الی ۴ سال، برخی کارآموزان به بعضی بخش‌های مرمت علاقه‌مند شدند و به صورت تخصصی پیگیر آن شدند.
آیا اساتیدی که در کنار آن‌ها آموزش دیده‌اید، همگی ایرانی بودند؟
بیشتر استادان ما دوره‌های مرمت را در ایتالیا گذرانده بودند یا در کنار اساتید ایتالیایی کار کرده بودند. دانشمندان ایتالیایی تأثیر زیادی بر فعالیت‌های مرمتی ما داشتند.
در مرمت کدام آثار باستانی ایران فعالیت داشته‌اید؟
فعالیت‌های زیادی بر روی مقبره کوروش، بنای حافظیه، مقبره داریوش سوم و… انجام داده‌ایم. همچنین در بیستون کرمانشاه و هگمتانه همدان مشغول به مرمت بوده‌ایم.
مشکلات حرفه مرمت‌گری چیست؟
متأسفانه بعد از ۲۴ سال فعالیت، هنوز استخدام رسمی نیستیم و امنیت شغلی نداریم.
در حال حاضر فعالیت‌های شما زیر نظر کدام مجموعه انجام می‌شود؟
زیر نظر بنیاد پژوهش پارسه پاسارگاد مشغول به فعالیت هستیم.
چه برنامه‌ای برای آینده مرمت‌گری دارید؟
بزرگ‌ترین مشکل، عدم آموزش نسل بعدی است. اگر نیروهای جدید تربیت نشوند، مرمت از بین خواهد رفت.
در حال حاضر چند نفر در زمینه مرمت مشغول به کار هستند؟
۶ نفر.
آیا خاطره‌ای از این سال‌ها دارید؟
هر زمان که قطعه‌ای از سنگ یا حجاری را پیدا می‌کردیم و سرجایش قرار می‌دادیم، لحظه‌ای خاص و زیبا بود. اینکه قطعه‌ای را بعد از ۲۵۰۰ سال سر جای خود بگذاری، احساسی وصف‌نشدنی دارد.
حرف آخر؟
آثار تاریخی مانند قاب عکس خانوادگی هستند که باید حفظ شوند. البته گاهی هم باید غبارشان را پاک کرد.
دوشنبه ۱۳ مهر ۱۳۹۴
صفحه اصلی برندگان جایزه نوروز بنیاد میراث پاسارگاد
برخی از نوشته ها و گفتگوها با آقای سیروس زارع
برخی از نوشته و گفته ها درباره آقای زارع
برخی از عکس های آقای سیروس زارع
مطالب مربوط به جایزه نوروز بنیاد میراث پاسارگاد به زبان انگلیسی
بنیاد میراث پاسارگاد